Fijne feestdagen en een mooi nieuw(varen)jaar

de storm

Die ene maandag, 28 oktober, ging het flink te keer. Het stormde hevig  met uitschieters tot windkracht 9 á 10 in Noord Holland.
Ergens in de buurt van Alkmaar,  heeft één van onze varenleden, Rens Huibers, daar in zijn zorgvuldig aangelegde varentuin zijn collectie varens aangeplant.

En notabene juist in die prachtig aangelegde varentuin kwam, na de zoveelste windvlaag met bulderend geraas, de kolossale wilg die aan de overkant van de vaart in de tuin van de buurman stond, naar beneden gedonderd.

Die schade is aanzienlijk, de boomkruin scheerde rakelings langs het aangrenzende huis van de buurman. De varens welke op de plek waar de boom neer kwam stonden, zijn voor een groot deel de grond in geslagen door de klap. Het enorme gevaarte zal daar nog dagen moeten blijven liggen om de schade vast te laten stellen. Op enig moment zal Rens kenbaar maken welke varens bij hem zijn vernietigd en we kunnen hem helpen de varens uit collecties van andere leden weer compleet te maken.

De medaille heeft altijd twee kanten. In de tuin van een buurman verderop sneuvelde een ongeveer 80 jarige perenboom. Het was Rens niet ontgaan dat er in onder de kruin van deze boom een mooie toef Polypodium vulgare schuilging.
Het stuk stam met eikvaren staat inmiddels te pronken in de voortuin bij Rens.
Recent is er door Piet Bremer onderzoek verricht naar het voorkomen van Polypodium in fruitbomen in Nederland. Er zijn zover alleen appelbomen gesignaleerd waar de eikvaren zich in thuis voelt. Maar hier in de kop van Noord Holland komt ie dus ook voor in de perenboom.

Redding zeldzame planten is vaak zinloos

Voorzitter Harry Roskam van de Nederlandse varenvereniging

LEIDEN/SOESTERBERG - De bescherming van planten en dieren in Nederland is soms te strikt. Dat zegt varendeskundige Harry Roskam van de Hortus Botanicus na de redding van ruim 10.000 zeldzame blaasvarens (Cystopteris fragilis) van legerkamp Soesterberg.

De Leidse Hortus kreeg 200 plantjes. Die zijn uitgeplant in de varentuin van de Hortus en ze lopen goed uit, maar ondanks alle zorg die hij in de varentuin aan de planten kan besteden, verwacht Roskam weinig van het succes op de lange duur. ,,Het is gewoon niet hun plekkie.''

In 2007 vonden ecologen tijdens een routine-inspectie op een parkeerplaats van de legerbasis Soesterberg ruim 10.000 blaasvarens. Dat was heel bijzonder, want op dat moment waren er slechts 750 planten bekend. Blaasvarens houden van kalk, schaduw en vocht en vonden precies die combinatie onder 155 DAF legervrachtwagens die bestemd waren voor de verkoop.De vondst stelde Defensie voor problemen, want zolang de varens er stonden, konden de viertonners  niet weg. Twaalf trucks stonden tot november vorig jaar vast.

"Achteraf blijkt de blaasvaren helemaal niet zo zeldzaam", zegt Harry Roskam. In Zuid Limburg is de soort "massaal"aanwezig op storthopen van vuursteen uit de mergelgroeves. Elders in Europa zijn blaasvarens algemeen voorkomend; in IJsland is het zelfs de meest voorkomende varen. Overplaatsen van een bedreigde wilde plant naar een Hortus is soms de enige mogelijkheid om de soort te behouden, maar in dit geval betwijfelt Harry Roskam of de "heisa"nodig was.

Ook coördinator Muurplanten Valentijn ten Hoopen van de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging in Amsterdam twijfelt aan het nut van de actie. Zijn organisatie kreeg vijftig planten, die de vrijwilligers uitplantten in de kademuren in Amsterdam. Daarvan leeft er nog één aan de Westerdoksdijk aan het IJ, zegt hij, Uitplanten "lijkt te veel op tuinieren", vindt Ten Hoopen. Opvallend genoeg telde de KNNV in 2011 negentien kades in Amsterdam waar blaasvarens uit zichzelf tot wasdom zijn gekomen.

Blaasvarens en een tongvaren (rechts) op een Amsterdamse kademuur.

Tongvarens bij de waterput

Afgelopen week was ik weer eens op speurtocht naar varenaanbod in de diverse tuincentra's in de wijde omgeving. Het is eigenlijk overal hetzelfde liedje: Het is Polystichum, Dryopteris en Asplenium scolopendrium wat de klok slaat.

Tuincentrum van der Roest in Naarden sprong er toch net even boven uit.
Zo rondlopend langs  het uitgebreide plantenassortiment op zoek naar varens in de verkoop, viel mijn oog op een grote populatie tongvarens op de waterput.

Machtig mooi hoe natuurlijk de tongvarens zich hier hebben weten te nestelen in de kalkcement lagen tussen de stenen van de de waterput.

Excursie Mergelgroeve 't Rooth

Mergelgroeve 't Rooth

Zaterdag 7 september hebben een flink aantal leden van de Nederlandse varenvereniging onder leiding van Nigel Harle aan een  excursie deelgenomen in de mergelgroeve 't Rooth bij Bemelen.

Doel was om de daar door Nigel ontdekte grote populaties verschillende varens te bewonderen.

Cyrtomium fortunei

En we hebben wat varens gezien w.o. een grote zeer bijzondere populatie Cystopteris fragilis en Asplenium trichomanes, daarnaast wat species van Polystichum aculeatum, zeldzaam in Nederland.

Natuurlijk ontbrak de in Nederland algemeen voorkomende  Dryopteris felix mas niet. Binnen een van de  grote groepen  mannetjesvarens werd heel bijzonder door Piet Bremer  een  Dryopteris borreri gevonden, de eerste in dit natuurgebied.

Verderop werd opnieuw een kreet geslaagd. Wim van Dam zag als eerste enkele Asplenium scolopendriums staan en vlak daarbij stond, niet te geloven, een Cyrtomium fortunei (zie afbeelding foto Remko Beuving). Deze soort was nog niet eerder in de Mergelgroeve ontdekt.

We hebben genoten!

Engelandreis

"de oogst I "

Van 16 t/m/ 21 juni hebben een aantal leden van de Nederlandse Varenvereniging het aangedurfd om een aantal dagen aan de linkerkant van de weg te gaan rijden.

Dat alles speelde zich af in Engeland, het land waar ooit de Victoriaanse Varengekte heerste.

"de oogst II"

We hadden een interessant en druk programma en gingen van kwekerij  naar jungletuin  en van nursery  naar collectietuin.

"de oogst III"

Ondertussen werden de meegebrachte varens geruild of gewoon weggegeven aan belangstellenden. Daarnaast kwam ieder aan verschillende  prachtige nieuwe varensoorten. Deze gingen mee retour.
Een uitgebreider verslag komt in één van de volgende Varenvaria's.
Lid worden? stuur een email naar: secretaris@varenvereniging.nl

Varens in Pinetum Blijdenstein "Fern and Blackberry"

Victoriaanse bank: Fern and Blackberry

De plantenmarkt met het thema "Stoer in de schaduw" was afgelopen zaterdag een succes. Onze stand van de varenvereniging kreeg enorm veel belangstelling van de bezoekers die dag. Kwam het door het aangename weer, of de presentatie over varens en schaduwplanten of zijn de bezoekers voor een groot deel eigena(a)r(es) van een lommerrijke tuin. Eén ding is zeker en binnen de kortste keren waren we door onze voorraad varens, die we voor de verkoop hadden meegenomen, heen.
Dhr.  Hans van Roon, beheerder van het Pinetum maakte met ons een rondje door het Pinetum en met name werden ook de varens die daar sinds kort zijn aangeplant bewonderd. Tijdens dat "rondje"kwamen we langs een opvallende bank, een antieke gietijzeren "fern and Blackberry" bank van de firma Coalbrookedale uit de tijd van de ferncraze die in  Engeland in de 19e eeuw heeft plaatsgevonden.
Het Pinetum zou graag meer varenssoorten aan willen planten omdat een gewone bloemrijke borderbeplanting de aandacht voor de prachtige collectie coniferen te veel zou verstoren. Als varenvereniging denken we graag mee bij de keuze van geschikte species zoals ook met het nog beter op naam brengen van de al aangeplante soorten.

Schaduwplantenmarkt in Pinetum Blijdenstein

De plantenmarkt die gehouden wordt op 1 juni a.s. in Pinetum Blijdenstein, heeft dit jaar een bijzonder thema: "Stoer in de schaduw" .

De Nederlandse Varenvereniging zal aanwezig zijn met een stand boordevol bijzondere tuinvarens. Een groot deel van de tuinvarens is te koop voor een schappelijke prijs. Voor geïnteresseerden houd Harry Roskam, voorzitter van de NVV,  een  lezing over het ontstaan van varens en hun ontwikkeling tot nu toe.

Verder zijn er meerdere kwekers van bijzondere schaduwplanten. 

Een schaduwtuin waar diverse schaduwplanten en varens worden gecombineerd lijkt een nieuwe trend aan het worden.

Schaduwtuin midden juni

Plantenmarkt in de Hortus van Leiden

Stand varenvereniging 2012

Op 10 en 11 mei a.s. zal de Nederlandse Varenvereniging opnieuw met een stand vertegenwoordigd zijn op de jaarlijkse plantenmarkt die gehouden wordt in de Hortus van Leiden.
Jaarlijks is dit een goed en vooral gezellig terugkerend evenement, waar u een scala aantreft van verschillende plantenkramen met een keur van verschillende aantrekkelijke en exclusieve tuinplanten.

De mensen achter "stand"van de Nederlandse Varenvereniging zullen ook dit jaar weer hun uiterste best doen om een aantrekkelijke display te maken. De varens die u o.a. kunt  komen bewonderen (en kopen) zijn beschikbaar gesteld door Varenkwekerij Westdijk. Deze kwekerij levert uitsluitend aan tuincentra. Het aantal tuincentrums dat varens van Westdijk te koop aanbiedt is aan het groeien.
Daarnaast kunnen we exclusief varens aanbieden welke door eigen leden zijn opgekweekt.

Voor belangstellenden is het beperkt mogelijk om een rondleiding te krijgen door de varentuin in de Hortus welke en zeer grote collectie varens bevat.


We zien en spreken u graag op 10 of 11 mei bij onze informatiestand in de Hortus.

ledenvergadering

Zaterdag aanstaande wordt de voorjaarsledenbijeenkomst gehouden in de hortus van Utrecht.
Het is weer dé gelegenheid om met elkaar van gedachten te wisselen en varens mee te nemen voor de ruilbeurs.
Het wordt enorm gewaardeerd indien uw varens een etiket met de juiste naam in/op het potje heeft staan.
Het weer is aan de beterende hand en we rekenen dan ook op een stralende opkomst.

winterzorg

Nu de winter zich al een beetje laat zien, is het handig te weten welke varens wat extra bescherming kunnen gebruiken als ook overdag de  temperaturen onder nul blijven.
Weet u de naam van de varen, even googelen op hardinesszone en u weet welke hardheidsgraad daar bij past. In de tabel ziet u direct bij welke buitentemperatuur u maatregelen moet nemen.
Bekende maatregelen, planten in de garage zetten en/of schuur. Vaak blijft het daar nog even langer boven nul. Is de plant te groot...inpakken in noppenfolie of  anders het huis in, maar dan in een zo koel mogelijke, in ieder geval onverwarmde ruimte. Zodra buiten de temperaturen weer langere tijd boven nul komen, alle planten weer naar buiten.