Varenexcursie Veenhuizen

Varenbeelden uit Veenhuizen 17 september 2011

Varens in Veenhuizen

Oreopteris limbosperma, stippelvaren

In de bossen rond het gevangenisdorp Veenhuizen doen varens het opvallend goed. Onder meer de in Nederland zeldzame stippelvaren is de laatste jaren toegenomen. Deze rode lijst-soort heeft mogelijk geprofiteerd van het zorgvuldig en gevarieerde beheer dat Staatsbosbeheer pleegt aan de randen van het bos.

De stippelvaren is in meerdere opzichten een mysterieuze plant. Zij groeit met name op schaduwrijke en vochtige glooiingen langs waterlopen. De meeste groeiplaatsen liggen vaak in greppelkanten aan de rand van het bos. Deze groeiplaats komt algemeen voor in Nederland, maar in tegenstelling tot de koningsvaren en dubbelloof die dezelfde standplaats hebben, is de stippelvaren een stuk minder algemeen. Daarnaast zijn de groeiplaatsen niet standvastig. Het ene jaar groeit hij op een bepaalde plek, terwijl hij het jaar daarop door onbekende oorzaak weer is verdwenen. Boswachter inventarisatie en monitoring Roelof Blaauw van Staatsbosbeheer heeft dit jaar in het bos rond Veenhuizen meer dan tweehonderd planten gevonden. Bij de vorige inventarisatieronde, vijf jaar geleden, waren dat er zeventig.

Walhalla
De bossen rond Veenhuizen zijn sowieso een walhalla voor varens. De gevarieerdheid van het gebied, op de rand van het Fochteloërveen, lijkt daarvoor een goede voorwaarde. Dubbbelloof is een van die soorten die rond Veenhuizen opvallend vitaal is. Ook de veel kolossalere koningsvaren tiert welig. Samen met het gebied rond Hollandscheveld is Veenhuizen de belangrijkste vindplaats van deze plant. Deze varen groeit bijzonder langzaam en kan meer dan honderd jaar oud worden. Nog niet zo lang geleden werd de koningsvaren door kwekers van orchideeën verwerkt in het kiembed. Als een koningsvaren wordt uitgegraven duurt het tientallen jaren voordat de plant weer een even grote omvang heeft bereikt. De plant is tegenwoordig beschermd.

Zelf varens kijken
In Veenhuizen is het voor liefhebbers goed varens kijken. Met enige moeite komt men tot een indrukwekkend lijstje. Naast bovengenoemde soorten kan men onder meer ook nog adelaarsvaren, driehoeksvaren, mannetjes- en wijfjesvaren, brede stekelvaren en eikvaren aantreffen. Veel van deze soorten zijn te vinden langs het fietspad richting Appelscha in het verlengde van de Norgerweg. Op de muren van de sluisjes in de kolonievaart groeit de muurvaren.  

Op 17 september zullen een aantal leden van de Nederlandse Varenvereniging zich op de hoogte stellen van al dit varenmoois. De aanvang is 11.00 uur verzamelen bij de boswachter ingang bij het Fochteloërveen.

Bron: Staatsbosbeheer i.c.m. webmaster